هارد یا دیسک سخت (Hard Disk Drive) از قطعات مکانیکی تشکیل شده است و وجود صدا در آن غیرعادی نیست. اما شنیده شدن صدای غیرعادی هارد می تواند نگران کننده باشد و به معنی وجود قطه یا قطعات معیوب در این سیستم مکانیکی است. برای تشخیص صدای غیرعادی HDD، همان روشی را پیش بگیرید که در زمان بررسی موتور خودرو در نظر می گیرید. در بسیاری مواقع حتی در صورت بلند بودن صدای موتور، شما از سلامت آن مطمئن هستید و موتور به خوبی کار میکند.
اما صدای غیر عادی یا ناآشنا، چه بلند و چه کم، خبر از خرابی موتور ویا بخشی از سیستم موتور خودرو می دهد. در کل، صداهایی مانند کلیک کردن ، خرت خرت کردن، تق تق کردن و یا صدای قیژ قیژ کردن خبر از خرابی هارد می دهند و به شما ان اخطار را می دهند که ممکن است در آینده نزدیک (غیر قابل پیش بینی) اطلاعات خود را از دست بدهید.
در این مقاله سعی می کنیم به علل صدای غیرعادی هارد و شیوه رفع این صدا می پردازیم. اما قبل از هر چیز به شما توصیه می کنیم که اگر هم اکنون از هارد خود صدایی ناهنجار می شنوید، در اسرع وقت از اطلاعات حیاتی خود بکاپ یا نسخه پشتیبان تهیه کنید.
دلایل صدای غیرعادی هارد
همانطور که در بالا اشاره کریم، اصلی ترین دلیل شنیدن صدای غیرعادی هارد، نقش در عملکرد قطعات مکانیکی هارد است. به همین دلیل می توان به موارد زیر به عنوان اصلی ترین دلایل اصلی شنیدن صدای هارد اشاره کرد:
- خرابی اسپیندل موتور در اثر ضربه
- خرابی و یا شکستگی هد (یا چند هد) خواندن یا نوشتن اطلاعات در اثر ضربه یا استهلاک
- خرابی در سطح پلاتر یا پلاترها در اثر کار زیاد
- خرابی برد رابط SATA به USB در اثر اتصالات ناقص و یا نوسانات برق
- خرابی برد هارد دیسک درایو در اثر اتصالات ناقص و یا نوسانات برق
- خرابی پارک هد و فرود هد در محلی غیر از پارک
- خرابی فرم ویر و ماژول ها
خرابی در هد هارد به دلایل مختلف اتفاق می افتد. ضربه های شدید در هارد اکسترنال و یا اینترنال در هنگام جابه جایی و یا ضربه به کیس و یا استهلاک هد در اثر کارکرد زیاد می تواند منجر به خرابی و برخورد هد با محل قرارگیری خود یا در اصطلاح پارکینگ هد شود. همچنین برخورد هد با سطح پلاتر (هد هارد باید فاصله ای میکروسکوپی از پلاتر داشته باشد) و حرکت سریع هد می تواند منجر به شنیده شدن صدای هارد (شبیه صدای خراشیده شدن فلز) شود.
در کنار هد، اسپیندل هارد که وظیفه چرخاندن پلاتر و یا دیسک هارد را به عهده دارد، می تواند در اثر ضربه و یا استهلاک دچار خرابی شده و باعث شنیده شدن صدای غیرعادی هارد شود. البته در این میان باید به فریمور هارد اشاره کنیم که در صورت خرابی در این میان افزار (ایراد نرم افزاری) امکان شنیده شدن صدای ناهنجار هارد وجود دارد. این تنها دلیلی است که ایراد در هارد سخت افزاری نیست، اما در کل می توان گفت که در اغلب موارد ایراد سخت افزاری است و نیاز به تعمیر جدی هارد وجود دارد.
صدایی که با صدای ناهنجار هارد اشتباه میگیریم
دقت کنید که خرابی در فن و یا گیر کردن پره های فن به بدنه یا هیت سینک می تواند موجب بروز صدای مشابه صدای غیرعادی هارد شود. یکی دیگر از مواردی که مطمئن است آن را با صدای غیرعادی هارد اشتباه بگیریم، خرابی پاور و شنیده صدای تق تق از پاور کامپیوتر است. علاوه بر این نویز اسپیکر نیز می تواند صدایی شبیه به صدای صدای ناهنجار هارد تولید کند.
برای مطمئن شدن از صدای هارد، می توانید اسپیکر را از کیس جدا کنید و کامپیوتر را در حالی روشن کنید که درب بدنه آن باز باشد تا درستی کارکرد فن را بررسی کنید. در قبال لپ تاپ، در حالی که لپ تاپ در حال کار کردن است، گوش خود را به محل هواکش فن نزدیک کنید و سپس به سراغ محل هارد بروید. دقت کنید که صدا در کدام ناحیه بلندتر شنیده می شود. البته با توجه به فشردگی طراحی در این سیستم ها، امکان اشتباه وجود دارد. به همین دلیل تویه می کنیم در رابطه با لپ تاپ به کارشناس تعمیر خبره مراجعه کنید.
میخوای بدونی چگونه هارد SSD را در لپ تاپ نصب کنیم ؟ پس مقالشو حتما بخون !
رفع صدای غیرعادی هارد
قل از هر چیز به شما توصیه میکنیم که در صورت شنیده شدن صدای غیرعادی هارد، حتی زمانی که هارد هنوز کار می کند، از انجام تعمیر و یا ریکاوری با نرم افزار و یا مراکز نامعتبر خودداری کنید. شاید این توضیح بتواند تصویر واضح تری از ریسک این کار برای شما ایجاد کند. همانطور که گفتیم، هد هارد نباید با پلاتر و یا دیسک برخورد داشته باشد. در حقیقت بین نوک هد و پلاتر یک فاصله میکروسکوپی است. حالا فرض کنید علت اصلی صدای هارد برخورد هد با پلاتر و یا بالانس نبودن دیسک باشد.
با اجرای نرم افزارهای ریکاوری معمول هد هارد در سطح پلاتر با شدت و عمق بیشتری حرکت می کند و این به معنی آسیب بیشتر و کاهش احتمال بازیابی فایل ها حتی تا 0 درصد است. بنابراین اولین اقدام در زمان شنیده شدن صدای غیر معمول HDD، تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات حساس هارد و در ادامه مراجعه به یک مرکز معتبر است. مورد دیگر محیط و شیوه احیای هارد و جراحی آن است. در صورتی که محیط جراحی هارد آلوده باشد و یا از تجهیزات مناسب برای جراحی هارد استفاده نشود، امکان خرابی بیشتر و از دست دادن اطلاعات برای همیشه افزایش می یابد. در کل، در اغلب موارد، به علت وجود دلیل مکانیکی برای صدای هارد، نیاز به جراحی هارد در محیط ایزوله وجود دارد.
